روستای زیبای اوره
طبیعت، باغبانی و مردم شناسی روستای اوره از توابع نطنز در دامنه کرکسروستای زیبای اوره
طبیعت، باغبانی و مردم شناسی روستای اوره از توابع نطنز در دامنه کرکسقلعه وشاق
در تاریخچه ساخت قلعه وشاق ماجرایی به این شرح نقل می شود که در عصر صفویان حاکم نطنز که از سوی شاه عباس منصوب شده بود، شخصی بود به نام امیر بیک. بنای تاریخی گنبد باز نیز از آثار معماری این حاکم مقتدر بوده است. پس از مرگ امیر بیک ، بین دو تن از فرزندان او ، بر سر جانشینی پدر نزاع در می گیرد. در این میان برادری که اقتدار بیشتری داشته حکومت را از آن خود می کند و برادر دیگر موسوم به شاه علی وشاق رسم یاغیگری را پیشه می سازد. وی به دامنه های کرکس می گریزد و قلعه ای را در یکی از صعب العبورترین قله های نزدیک به روستای اوره بنا می کند. این قله نزد روستائیان به قلبه شاه مشهور است که تغییر یافته همان قلعه شاه یا قلعه وشاق است. سازندگان این قلعه برای تهیه مصالح، از مسیری در جهت مخالف روستای اوره ، عبور و مرور و با روستای عباس آباد ارتباط برقرار می کرده اند. آنان سال های طولانی برای تامین نیازمندی های خود ، به روستاهای اطراف از جمله روستای اوره ، حمله کرده و به غارت اموال مردم می پرداخته اند. این تاریخچه نمی تواند نسبت به ابتدای ساخت قلعه وشاق صحت داشته باشد کما این که در مقاله دیگری در سایت روستای زیبای اوره تاریخچه تفصیلی آن را ذکر کرده ایم. بلکه تنها می تواند استفاده های بعدی از قلعه وشاق را در دوره های بعدی تاریخی را نمایان سازد.
موقعیت قلعه وشاق طوری است که دسترسی به بنای اصلی قلعه به سادگی میسر نیست. براساس شواهد و اسناد موجود، قلعه وشاق و بناهای پائین قلعه که به دره ای موسوم به روباه ختم می شود، در سده هشتم هجری از جمله اماکن معمور و مسکون بوده است .(سایت روستای زیبای اوره www.ooreh.ir)
حمدالله مستوفی[1] درباره این قلعه نوشته است: وشاق، قلعه ای است در ولایت نطنز و ... چون وشاق بر آنجا حاکم شد به قلعه وشاق معروف گشت .
در زمانی که این قلعه مسکونی بوده همه گونه لوازم زندگی در آنجا فراهم بوده چنان که تا سه دهه گذشته آثار و علائم برخی از آنها مانند آسیاب بادی باقی مانده بود. راه دسترسی به این قلعه که در راس صخره ای کله قندی بنا شده است مقدور نبوده و ظاهراً با استفاده از طناب یا زنجیرهایی که به میخ های ضخیم فولادی متصل بوده و بر سینه کش صخره کوبیده شده بود، به این قلعه رفت و آمد می کرده اند.
برخی نیز می گویند برای رسیدن به بنای اصلی قلعه راهروی مخفی و تونلی وجود داشته که به مرور بسته و گم شده است.
برخی از آثار قلعه مزبور برای کوهنوردان قابل مشاهده است. گرچه دیوارهای آن به کلی تخریب شده اما أثر پی های قلعه و نیز برخی از مصالحی که در دامنه قله مزبور و کوه های اطراف پراکنده شده ، هنوز باقی مانده است. در دره قله قلعه وشاق به سمت روستای اوره در نزدیکی محله شاهوا، تا چند سال پیش محلی وجود داشت به نام چاله قابله که متاسفانه به دلیل حفاری های معادن سنگ موجود، از بین رفته است. در چاله قابله چشمه هایی کم آب وجود داشت که قافله شاه وشاق در عبور و مرور خود از آن بهره می جستند. به همین دلیل این محل را چاله قابله (گودال آب قافله) می نامیدند. چاله قابله پیش از تخریب، محل اطراق فصلی و شبانه گله های روستای اوره بود.
[1] . نزهه القلوب ، حمد الله مستوفی ، مقاله سوم ، ص 77.
با تشکر از ریاست محترم فدراسیون کوهنوردی نطنز جناب آقای فرخشاد که تصاویر نابی را از قله قلعه وشاق در اختیار ما قرار دادند و تعدادی از آن را به شما عزیزان تقدیم می کنیم:
نقل قول از جناب آقای فرخشاد:
من سال ۶۵ به قله قلعه وشاق صعود داشتم تمام این کاشی ها سالم بود . کف آب انبارها سالم بود (در صعودهای اخیر دیگر خبری از آن کاشی های سالم نیست و متاسفانه) افرادی برای یافتن گنج همه را ویران کرده اند. (سایت روستای زیبای اوره www.ooreh.ir)
.....
پ. ن: کاش عزیزان میراث فرهنگی نطنز توجه بیشتری به این آثار باستانی می کردند. در دورانی که گردشگری یکی از مهمترین منابع درآمد شهرهای مختلف است این همه بی توجهی شگفت انگیز است. از همه شگفت انگیزتر معادنی است که در پای همین کوه مشغول فعالیتند.
نظر شما چیست؟
برای اطلاعات بیشتر درباره قلعه وشاق، این مقاله را نیز بخوانید: قلعه وشاق، شکوه سلجوقیان در روستای اوره.
