شته ها یکی از آفت هایی هستند که گریبانگیر گیاهان مختلف در اغلب نقاط جهان هستند. این آفت های مکنده، از شیره گیاه تغذیه می کنند. این شیره گیاهی توسط شته ها به عسلک تبدیل می شود. کافی است شما یک لانه مورچه پیدا کنید. بنشینید کنار لانه و داد بزنید عسلک. ناگاهان خواهید دید لشکر مورچه ها به سمت شما گسیل خواهند شد. عسلک عشق مورچه هاست. به همین دلیل مورچه ها شته ها را بسیار دوست دارند و همزیستی خوبی با هم دارند. به شته ها گاوهای شیری مورچه ها هم گفته می شود. شته ها مثل گاو که چیزی حالیش نیست فقط می خورد و شیر تولید می کند، فقط می خورند و عسلک تولید می کنند. اما این مورچه ها هستند که شته ها را مدیریت می کنند. از تخم شته ها مراقبت می کنند. شته ها را روی کولشان گذاشته از درخت بالا می روند و آن ها را روی برگ ها می گذارند. هر روز هم از آن ها مراقبت می کنند. به آن ها سر می زنند. اگر شته روی برگی باشد که این برگ سفت و ضخیم شده، او را بر می دارد می برد روی یک برگ نازک تر و لطیف تر می گذارد. اگر شته ها رس یک برگی را کشیده اند و دیگر این برگ به کارشان نمی آید، مورچه ها یک سوت می زنند و دسته جمعی شته ها را منتقل می کنند روی برگ های تازه و گواراتر و این گونه است که جان مورچه ها و شته ها.
شته ها یک دشمن خونی هم دارند که برای کشاورزان بسیار دوست داشتنی است: کفشدوزک. کفشدوزک ها در هر روز می توانند تا پنجاه عدد شته را نوش جان کنند. یک درخت سه چهار ساله، کافی است هفت عدد کفشدوزک روی آن باشد تا از آسیب شته ها به درخت جلوگیری کند. جالب اینجاست که وقتی کفشدوزکی به یک شته حمله کند، مورچه ها مثل چوپانی که در زیر سایه نشسته و نی می زند، تا چنین صحنه ای را ببیند از دور دوان دوان به سمت کفشدوزک حمله ور شده و از جان شته مراقبت می کند. حالا نکته جالب اینجاست که خیلی از کشاورزها، با سمپاشی، این کفشدوزک های نازنین را با دست خود نابود می کنند.
بیایید یک مقدار حساب و کتاب کنیم. فرض کنید شته به درختی حمله کرده. کشاورز سم دیازینون یا هر سم دیگری را برداشته و روی درخت می پاشد. تمام شته ها و مورچه ها و کفشدوزک ها همگی با هم از بین می روند. اما مدتی بعد مجددا سرو کله شته ها پیدا می شود. در حالی که از جمعیت کفشدوزک به نحو محسوسی کم شده است. این بار به سم پاشی بیشتری نیاز است. همین طور این فرایند ادامه دارد به گونه ای که هر ساله میزان سم پاشی و دفعات آن را باید بیشتر کرد. بگذریم که این سم ها با بدن ما چه کار خواهد کرد ولی از نظر اقتصادی نیز یک آسیب به کشاورز محسوب می شود.
حالا اگر این کشاورز به جای این که سم پاشی کند از روش های بیولوژیک و ارگانیک استفاده کند، بهتر نیست؟ یعنی به جای این که سم پاشی کند، کاری کند که دشمن طبیعی شته ها بیشتر شود و دوست طبیعی آن ها نتواند شته ها را حمایت کند. برای این کار راه کارهای متعددی وجود دارد که با کمی خلاقیت می توانید این راه کارها را انجام دهید. هم هزینه کمی دارد هم بسیار آسان است. در این مقاله تعدادی از این روش ها را برای شما فهرست می کنم. هر کدام را که توانستید انجام دهید. فقط به سم پاشی خیلی فکر نکنید. محوریت این راه حل ها روی این موضوع متمرکز است که از رفتن مورچه ها به بالای درخت جلوگیری کنیم.
برویم سراغ راه حل ها:
1. گریس مالیدن روی تنه درخت: این راهکار را خیلی از افراد اجرا می کنند و می توان گفت رایج ترین روش است. اما چند تا مشکل دارد. یکی این که گرد و خاک را جذب می کند و بعد از مدتی باید تجدید شود. دوم این که مورچه ها از جنازه های برجای مانده روی گریس، یک پل درست می کنند و مجددا در حالی که دستشان را با حالت لایک به سمت شما گرفته اند، از درخت بالا می روند. اما مشکل مهمتری که گریس مالیدن دارد این است که چون از مواد شیمیایی درست شده است، به تدریج روی درخت اثر منفی گذاشته و در برخی از درختان مانع رشد بیشتر آن ها می شود و آسیب جدی به درخت وارد می کند. گریس برای چوب خشک و پایه های آهنی مفید است نه درخت زنده.
2. پشم: یعنی پیچیدن پشم دور ساقه درخت: مورچه ها همان طور که عاشق کله های کچل و سطوح صیقلی هستند، وقتی به جنگل پشم و سطوح پر فراز و نشیب برخورد می کنند، بسیار ناراحت و از مسیر خود منصرف می شوند. دیده شده که در این حال فحش هم می دهند. البته در اینجا منظور ما از پشم، پشم گوسفند است نه پشم مثلا انسان. نکته کلیدی و فوت کوزه گری کار این است که وقتی پشم باران یا آب بخورد، کمی سفت می شود و مورچه های سمج می توانند از آن عبور کنند. برای همین هر از گاهی با دست کمی به پشم ها ور بروید تا از سفتی بیرون آمده و نرم شود تا به حالت اولیه اش بر گردد. این روش جزء بهترین روش های جلوگیری از عبور مورچه ها از تنه درخت است.
3. ناس: منظورم سوره ناس نیست. منظورم همان گیاهی است که در خراسان ، شمال شرقی کشور و افغانستان زیاد است. گیاهی است که بوی تندی دارد. مورچه ها از بوی این گیاه بدشان می آید. در افغانستان ناس روی تنه درخت می مالند. البته سعی کنید که خودتان ناس را استفاده نکنید. نوعی ماده مخدر است. ناس از مواد مخدر ممنوع است. در دستتان بگیرند دستگیرتان می کنند. در این حال و فضا اگر بگویید می خواستم جلوی مورچه ها را با ناس بگیرم، کیست که باور کند. شاید تصور کنند ناس زده اید و مستقیم روانه ناسستانتان کنند.
پس کلا بی خیال این روش بشوید. اصلا توصیه نمی کنم.
4. چسب پهن : چسب پهن را به صورت برعکس یعنی به طوری که ناحیه چسبنده آن بیرون باشد، روی ساقه درخت بچسبانید. این روش را هر به سه هفته تجدید کنید خوب است. چون با نشستن گرد و غبار روی چسب و از بین رفتن چسبندگی آن مورچه ها مجدد فعال خواهند شد.
5. پونز: می توانید پای درخت پونز بریزید تا وقتی که مورچه ها می خواهند به محدوده ساقه درخت نزدیک شوند، پونز در پایشان فرو رفته و بی خیال شوند. شخصا این روش را توصیه نمی کنم چون مورچه ها در این جور مواقع بد جور فحش های مثبت هجده می دهند.
6. سم: سم مورچه که به صورت پودر است پای ساقه درخت و کمی دور تنه بریزید. البته سم مورچه بعد از یک ماه خاصیت خودش را از دست می دهد و مجدد باید این کار را تکرار کنید. تنه بعضی از درخت ها که زبر است، سم مورچه را نگه می دارد ولی برای تنه درختانی که صیقلی است این کار ممکن نیست. اگر سم مورچه روی زمین دور تنه ریخته شود ممکن است با آبیاری شسته شده و وارد خاک شود. برای همین بهتر است یک پلاستیک بگذارید. روی پلاستیک مقداری خاک بریزید تا باد آن را جا به جا نکند و روی خاک سم مورچه بریزید. ترجیحا بهتر است از سم مورچه به عنوان یک راهکار ترکیبی استفاده کنید. مثلا داخل پشم گوسفند سم مورچه هم بریزید. یا روی چسب پهن، سم مورچه بپاشید. کلا این راهکار ، راهکار خوبی است. برای مشکل شسته نشدن آن هم بهتر است دور تنه درخت یک مرز خاکی ایجاد کنید. به طور کلی خوب نیست هنگام آبیاری، اب به طوقه درخت برسد. اگر روش ابیاری شما استاندارد باشد، سم مورچه به راحتی قابل استفاده است. هم ارزان است و هم بسیار کارامد.
7. سرکه: مورچه ها به شدت از بوی سرکه متنفرند. به همین دلیل برای محلول پاشی روی درخت بعضی ها سرکه را پیشنهاد می کنند برای این که مورچه ها را از روی درخت فراری بدهند. ولی هدف ما جلوگیری از رفت و امد مورچه هاست. برای این کار می تواند دور درخت ظرف های سرکه گذاشت ولی راهکارهای بهتر از این وقتی هست، این روش مقداری خز به نظر می رسد.
8. وازلین: بعضی ها کلا هر جا با هر مشکلی برخورد می کنند، اولین راهکاری که به نظرشان می رسد وازلین است. این افراد که معمولا یک قوطی وازلین همیشه همراهشان دارند، توصیه می کنند در این گونه موارد هم به تنه درخت وازلین بمالید. وازلین همان مشکل گریس را دارد. ازمواد شیمیایی است و حتی اگر برای انسان هم مشکلی نداشته باشد با این حال ممکن است به برخی از درختانی که به این مواد حساس هستند، آسیب بزند.
9. روغن سوخته: روغن سوخته ماشین ارزان و از تعویض روغنی ها قابل تهیه است. ولی این روش را هم توصیه نمی کنم. مواد شیمیایی ممکن است به تنه برخی از درختان اسیب بزند. اگر هم خواستید این روش را به کار بگیرید، برای درختان تنومند و ده سال به بالا از آن به طور محدود استفاده کنید.
10. سلفون: سلفون به دلیل صیقلی بودن، برای درختانی که تنه زبری دارند خیلی خوب است. ضررمواد شیمیایی را هم ندارد. می توانید دور درخت با پهنای بیست الی سی سانت سلفون بکشید.
11. نوار زرد رنگ: نوار چسب زردرنگی وجود دارد که شهرداری در فصل هایی از سال دور تنه درختان می پیچد. هدف از این نوار چسب ها، به تله انداختن مگس مدیترانه ای و تعدادی دیگر از آفت ها و حشره هاست. اگر دسترسی دارید از این نوارهای زردرنگ تهیه کنید عااااااالی است. فقط وقتی که چسبناکی آن ها به خاطر گرد و غبار و ... از دست رفت، دوباره تجدیدش کنید.
12. گوگرد: دور تنه درخت یک حلقه گوگرد ریخته شود. این هم یکی از بهترین راه حل هاست. منتهی باید دور تنه درختتان را به گونه ای با خاک یک مرز و حلقه ایجاد کنید که اب به پای درخت و طوقه نرسد. اگر آب به طوقه برسد هم طوقه درخت را خراب می کند هم گوگرد شسته می شود و مجدد باید گوگرد بریزید. گوگرد یکی از بهترین مواد طبیعی برای مبارزه با انواع آفت هاست.
13. نصب تابلو: پای درخت تابلوی ورود ممنوع ⛔ بزنید. این راهکار را توصیه نمی کنم چون متاسفانه مورچه ها نه سواد دارند و نه با علائم راهنمایی رانندگی ما آدم ها آشنا هستند. ندیدید بدون توجه به چراغ راهنما و سوت پلیس، از خطوط عابر پیاده چطور عبور می کنند؟!
14. گازوئیل: بعضی از افراد پیشنهاد می کنند دور درخت یک حلقه بسیار کم گازوئیل ریخته شود. چون گازوئیل بویی متصاعد می کند که مورچه را دور می کند. به این افراد می گویم، می خواهید یک کبریت بزنیم و کلا درخت را آتش بزنیم و خلاص؟ گازوئیل خاک و درخت را نابود می کند. این کار را نکنیدا. می خواهیم جلوی مورچه را بگیریم، قرار نیست باغمان را نابود کنیم.
خوب عزیزان، راهکارهای متعددی که برای این کار توسط افراد مختلفی پیشنهاد می شود را برایتان لیست کردم و بهترین هایش را هم معرفی کردم. بسم الله. این شما و این مورچه ها. فقط ببینید من قصد ثواب داشتم. کاری نکنید روز قیامت مورچه ها از من به حضرت سلیمان شکایت کنند و ثوابمان کباب شود.
سوالی داشتید در تلگرام در خدمتتانم
@ooreh
(پ.ن: مطالبی که زیر کلیدواژه های مقاله با عنوان مطالب پیشنهادی آمده، از سرور بلاگ اسکای هست. چنین مطالب زردی اصلا مورد توصیه ما نیست و جدی نگیریدشون. تبلیغاته. ما مجانی از سرورشون استفاده می کنیم اونا هم تبلیغاتشون رو می زنن، شما هم به خوبی خودتون عفو بفرمایین.)